Opis miejsca
Kościół Ojców Franciszkanów Konwentualnych na Górze Przemysła w Poznaniu jako Sanktuarium Maryjne, przyciąga wiernych do Kaplicy Poświęconej Patronce Zakonu – Matce Boskiej Niepokalanie Poczętej. Przed czczonym od XVII wieku wizerunkiem Matki Boskiej nazywanej Cudy Wielmożną Panią Poznania pielgrzymi modlą się, palą świece, wypraszając potrzebnych Łask, dziękując za Opiekę.
Kaplica i wspaniały Ołtarz Maryjny wyróżniają się strukturą oraz treściami symbolicznymi. Prace przy budowie Kaplicy trwały do 1681 roku. Ołtarz wykonany został w latach 1688-1693 przez Franciszkanów – rodzonych braci pochodzących z Czech – Antoniego (stolarza, snycerza i rytownika) i Adama (malarza) Swachów. W 1713 roku dokonano uroczystego wprowadzenia i umieszczenia w centrum Ołtarza otoczonego Kultem Obrazu Matki Boskiej. Ten niewielkich rozmiarów Cudowny Wizerunek, namalowany na desce, jest kopią Matki Boskiej Boreckiej (z Sanktuarium w Borku Wielkopolskim), reprezentuje typ przedstawień Matki Boskiej Piekarskiej (Sanktuarium w Piekarach Śląskich). We wszystkich tych przypadkach Madonna Przedstawiona Jest w Półpostaci z lekko Pochyloną głową w kierunku Dzieciątka Siedzącego na lewym Ramieniu. Prawą Dłonią Wskazuje na Jezusa. Dzieciątko prawą Rączką Błogosławi, lewą Wspiera na Księdze opartej na lewym kolanie. Kolory w Obrazach Maryjnych nie są przypadkowe, mają bowiem odniesienia symboliczne – czerwień oznacza Miłość, Krew Chrystusa Przelaną na Krzyżu, błękit – Niewinność, zieleń – Nadzieję. Wszystkie przywołane Obrazy były Koronowane. Wizerunek Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej otrzymał Papieskie Korony 29 czerwca 1968 roku w Poznaniu nałożone przez Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Kardynała Karola Wojtyłę i Arcybiskupa Antoniego Baraniaka.
Ujęty jest on w okazałą srebrną ramę, optycznie powiększającą Obraz, pełną ukrytej symboliki. Nakładające się motywy Maryjne w formie wielkiej Gwiazdy i Róży odwołują się do Litanii Loretańskiej, w której Matka Boska Nazywana jest Gwiazdą Zaranną i Różą Duchowną. W ramie dostrzec można przedstawiony w formie Drzewa Jessego Rodowód Marii i Jezusa oraz wzorowane na nim drzewo genealogiczne rodziny Franciszkańskiej z wizerunkami Świętych i Błogosławionych, biorące swój początek od Świętego Franciszka z Asyżu – założyciela zakonu.
Ołtarz o charakterystycznej ciemnej strukturze, został obficie ozdobiony srebrno-złotą ornamentyką. Motywy dekoracyjne kojarzą się z misternie wykonanymi wytworami złotniczymi.
W większości przypadków Obrazy otaczane Kultem w Sanktuariach były przesłaniane i w uroczysty sposób przy dźwiękach muzyki odsłaniane przed oczami wiernych, w określonych porach dnia. W omawianym Ołtarzu ciekawym zabiegiem twórców było wprowadzenie ruchu spiralnych kolumn. Cudowny Obraz zasłaniany jest przez dwa inne malarskie wyobrażenia. Zamknięcie Obrazu Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej odbywa się po wieczornej Mszy Świętej i Modlitwie Anioł Pański przy udziale wiernych śpiewających pieśń skierowaną do Pani Poznania.
Gdy Święty Obraz jest odsłonięty widoczne są wówczas namalowane wizerunki Rodziców Maryi: Świętej Anna i Świętego Joachim. Na polach po zasłonięciu można oglądać po bokach postacie Świętych Franciszka i Antoniego. Po środku natomiast ziemskich opiekunów Maryi – Świętych Józefa i Jana Ewangelistę.
Ołtarz zwieńczony jest Figurą Świętego Michała Archanioła pokonującego szatana – obrońcy Niewiasty Apokaliptycznej utożsamianej z Maryją.
W Kaplicy zwraca uwagę dekoracja sztukatorska. Występują tutaj symbole Maryjne – Róże i Lilie oraz Liście wawrzynu – oznaczające czystość i dziewictwo. W tamburze kopuły odwołano się ponownie do Litanii Loretańskiej, w której Matkę Boską Zwie się Królową Apostołów, symbolizują to umieszczone Figury Dwunastu Uczniów Chrystusa. Ważnym akcentem teologicznym w programie Kaplicy jest także przypomnienie związku Matki Boskiej z Trójcą Świętą. Jest tutaj postać Boga Ojca (w kopule), którego Maryja jest Córką i Służebnicą, Jezus Chrystus jako Zbawiciel Świata, którego jest Matką oraz Duch Święty w podniebiu latarni, którego Maryja Jest Oblubienicą. W czaszy kopuły umieszczone są, malowane Postacie Świętych Niewiast, Świętych i Błogosławionych Franciszkańskich, wśród nich znalazły się polskie klaryski: Święta Kunegunda i Błogosławiona Salomea.
W dzień 12 września, w Święto Najświętszego Imienia Maryi, powinni nawiedzić Sanktuarium wszyscy, którym jest Ono szczególnie bliskie, by oddać Hołd czuwającej nieustannie Pani Poznania.
Mapa
