Opis miejsca

Historia zamku

Zamek położony na wysokiej skarpie na lewym brzegu Czarnej Przemszy stanowi przykład budownictwa obronnego z połowy XIV wieku. Był ważnym ogniwem systemu obronnego zachodniej granicy Polski przed najazdami od strony Śląska i Czech. Czuwał również nad bezpieczeństwem wodnych i lądowych dróg handlowych, między innymi traktu handlowego ze Śląska do Krakowa. Zamek został wzniesiony z inicjatywy Kazimierza Wielkiego zapewne w celu ochrony zachodniej granicy Polski – najbardziej wysunięty na zachód poza linię fortalicji kazimierzowskich odgrywać miał on kluczową rolę, przyjmując na siebie ciężar pierwszego uderzenia, również pierwszej obrony przed atakami ze strony Śląska i Państwa Czeskiego.
W 1588 roku zostały tu zawarte „Pakty będzińsko – bytomskie” zobowiązujące Maksymiliana Habsburga do zrzeczenia się pretensji do tronu polskiego.
W murach zamkowych gościli królowie polscy – w 1574 roku Henryk Walezy, w 1683 Jan III Sobieski, w drodze pod Wiedeń a w 1697 August II Mocny.
W połowie XIV wieku, wzniesiono wieżę, do której nieco później dobudowano budynek mieszkalny zwany kasztelem. Zespół budowli otoczony został dwoma obwodami murów kamiennych rozdzielonych międzymurzem. Do zamku górnego od zachodu przylegał tak zwany dolny zamek z dwoma basztami i murem. Zamek będziński był sprzężony z murem Świętego Kościoła oraz murami miejskimi.
W 1616 roku spaliła się część miasta wraz z zamkiem, który odbudowano, dostosowując go wtedy do celów bardziej rezydencjalnych niż obronnych. Czterdzieści lat później w czasie najazdu szwedzkiego zamek znowu zostaje splądrowany. Jednakże dopiero po powołaniu na starostwo będzińskie przedstawicieli rodziny Mieroszewskich (pod koniec XVII wieku) budowla popada ostatecznie w ruinę. Zamek był kilkakrotnie odbudowywany.
Ponownie próby odbudowy podjęto już w okresie międzywojennym. Ostatecznie zamek odbudowano po II Wojnie Światowej i od 1956 roku przekazano na siedzibę Muzeum Zagłębia w Będzinie.
W zamku można zobaczyć ciekawą ekspozycję dawnej broni i uzbrojenia ochronnego oraz zapoznać się z dziejami Będzina i historią obiektu.
W oddzielnych salach mieszczą się także wystawy poświęcone historii Wojska Polskiego okresu międzywojennego.
Warto jeszcze wspomnieć o Będzińskiej górze zamkowej, której tradycje osadnicze sięgają VII wieku przed narodzeniem Pana Jezusa Chrystusa a gdzie później zbudowano dzisiejszy zamek.

Mapa