Regulamin wydarzenia

Sanktuarium Grobu Bożego

Powszechnie przyjmuje się, że w Miechowie, na terenie zespołu poklasztornego należącego dziś do parafii Grobu Bożego o znajduje się najstarsza w świecie replika Grobu Chrystusa w Jerozolimie. Wedle tej samej tradycji został zbudowany na złożonej przez pobożnego rycerza Jaksę autentycznej ziemi z góry Golgoty, przywiezionej „w workach” w 1163 roku do Miechowa.

W roku 1163 Jaksa herbu Gryf powrócił z pielgrzymki do Jerozolimy. Po powrocie do kraju jako spełnienie ślubu złożonego przed konfraternią zakonu stróżów Grobu Świętego ufundował w roku 1163 w Miechowie kościół pw. św. Grobu Bożego, który przekazał sprowadzonemu z Jerozolimy kanonikowi Zakonu Kanoników Stróżów Grobu Chrystusowego. Gdy w 1291 r. upadło Królestwo Jerozolimy, do Miechowa zaczęli przybywać pątnicy z całej Europy.

W książce powstałej w 1844 r., a wydanej przez Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków pt. „Kazimierza Stronczyńskiego opisy i widoki zabytków W Królestwie Polskim (1844-1855)”, na temat Miechowa i jego kościoła czytamy:

„Jaksa herbu Gryf wracając z Palestyny z wyprawy krzyżowej, sprowadził do Polski z Jerozolimy zakonników reguły św. Augustyna Stróżów Grobu Chrystusowego (Canonici regulares custodes sancti Sepulcri), którym oddawszy 3 wsie, to jest Miechów, Zagórzyn i Komorów, wystawił dla nich kaplicę w Miechowie w r.1162. Wieś tę wyniosł później do rzędu miast Przemysław II ks. wielkopolski i krakowski, przywilejem z r. 1290 obdarzając ją zarazem prawem niemieckiem. Spory o tron krakowski jeszcze za życia Przemysława zaszłe, w których i XX. Bożogrobcy Miechowscy brali udział, po dwakroć stały się przyczyną ruiny miasta. Złupił je w r. 1294 Bolesław książę mazowiecki, a w 6 lat później Węgrowie popierający sprawę Łokietka. Przy tej ostatniej katastrofie zakonnicy z Miechowa ustąpić musieli, a ich klasztor w warownią zamieniony został. W kilka lat później Łokietek oddał Bożogrobcom klasztor i dobra, Miechów jednak pozbawił wolności wybierania rajców którą mu nadane dawniej prawo niemieckie zapewniało, powierzywszy ich mianowanie krakowskiemu wojewodzie”.

Postacią najważniejszą dla tego miejsca był Jaksa z Miechowa, nazywany też Jaksą Gryfitą, osoba niezwykła. Wszystko wydaje się wskazywać na to, że był księciem połabskich Stodoran (dziś we wschodnich Niemczech). Jego przeciwnikiem był margrabia Albrecht Niedźwiedź, który przedstawiał go jako opiekuna pogaństwa na Połabiu. Książę Jaksa, zapewne aby zadać kłam pomówieniom odbył pielgrzymkę do Jerozolimy, a z Miasta Boga sprowadził bożogrobców. Bożogrobcy byli „konkurencją” dla przybyłych z Królestwa Jerozolimy joannitów, osadzonych nie tak daleko w Zagości nad Nidą przez księcia Henryka Sandomierskiego.

Książę Jaksa fundując kościół w Miechowie miał zapewne przed oczami śmierć swego jedynego, umiłowanego syna, zaszłą ok. 1158 roku w niewoli na dworze cesarskim, gdzie przebywał jako gwarant pokoju (razem z Kazimierzem Sprawiedliwym). Niewykluczone, że ta wielka strata zadecydowała o podjęciu przez niego wielu fundacji pobożnych na rzecz Kościoła.

Wedle bardzo niepewnej tradycji świątynia w Miechowie miała być kopią Bazyliki w Jerozolimie, w której kryptach chowano królów i patriarchów jerozolimskich. Wydaje się jednak, że romański murowany (pierwszy) kościół w Miechowie, był fundacją nie tak rozległą jak można by to sobie wyobrażać. Po zbudowaniu drugiego kościoła romańskiego, co miało miejsce w XIII stuleciu, dawny kościół stał się kaplicą, do której „dobudowana” została nowa świątynia. W tej właśnie, skromniejszej niż może byśmy sobie tego życzyli świątyni, pierwszej polskiej siedzibie wspólnoty kanoników Grobu Pańskiego, najważniejszej swojej fundacji, książę połabski Jaksa, rycerz i pobożny pielgrzym, przyjęty do grona jerozolimskiego rycerskiego zakonu, został zapewne pochowany razem z małżonką.

Obecny kościół w Miechowie jest gotycką trzynawową bazyliką. W większej części mury jej pochodzą z przełomu XIV i XV wieku. Czytelne fragmenty romańskie pochodzące z lat 30. XIII wieku – nawa główna zakończona jest od zachodu ścianą wykonaną z ciosów, a nad niszą ze średniowiecznym freskiem znajduje się okrągłe romańskie okno z wyrobionym w kamieniu czterolistnym przeźroczem. Jeżeli ściana ta pochodzi rzeczywiście z romańskiego kościoła, to za błędne należy uznać przekaz, że pierwotny kościół Jaksy stanął w miejscu Kaplicy Grobu znajdującej się w krużgankach.

Najważniejszym elementem tutejszego kościoła, celem pielgrzymek, jest Kaplica Grobu Bożego. Powstała w czasie przebudowy kościoła i klasztoru po pożarze w 1530 roku. W krypcie pod kaplicą spoczywa zapewne ks. S. Nakielski, autor słynnego działa zbierającego dzieje tutejszego klasztoru. W zachodniej ścianie kaplicy został wmurowany kamień wedle miejscowego przekazu „wyjęty” z grobu Jezusa Chrystusa w Jerozolimie.

W Wigilię 1997 roku biskup kielecki Kazimierz Ryczan erygował Kapitułę Kolegiacką przy Bazylice Mniejszej w Miechowie, wydając dekret następującej treści:

„Prastara świątynia Grobu Bożego w Miechowie swymi początkami sięga roku 1163. Znana jest w Europie jako Sanktuarium Bożego Grobu. Tu bowiem pobożny rycerz Jaksa złożył przywiezioną z Jerozolimy ziemię świętą. Zbudował świątynię i sprowadził zakonników zwanych Bożogrobcami. Do tego Sanktuarium przez wieki pielgrzymowali władcy i uczeni, aby oddać cześć Męce, Śmierci i chwalebnemu Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Ojciec Święty Jan Paweł II, Pielgrzym do Bożego Grobu w Miechowie, w celu podkreślenia znaczenia tego Sanktuarium dla życia religijnego w Polsce i w Kościele Kieleckim oraz większego ożywienia kultu Męki i Śmierci naszego Zbawiciela, w 1996 roku zdobił świątynię Grobu Bożego w Miechowie tytułem Bazyliki Mniejszej Dla ożywienia kultu Grobu Bożego przez bardziej uroczyste sprawowanie tu obrzędów liturgicznych, zgodnie z przepisami kan. 503-510 KPK, niniejszym ustanawiam: Kapitułę Kolegiacką przy Bazylice Mniejszej w Miechowie, która tym samym otrzymuje również tytuł Kolegiaty Miechowskiej. Miechowska Kapituła Kolegiacka kierować się będzie przepisami prawa powszechnego i partykularnego oraz Statutami zatwierdzonymi przez Pasterza Kościoła Kieleckiego. Polecając Bogu w modlitwie Miechowską Kapitułę Kolegiacką, wszystkim Kanonikom tej Kapituły z serca udzielam pasterskiego błogosławieństwa”.

Stróżowie Grobu Chrystusowego zwani są bożogrobcami. Noszą ubiór kanoników regularnych (to jest augustianów lub norbertanów), ale w kolorze czarnym. Na płaszczu, po lewej stronie, umieszczony jest czerwony podwójny krzyż. Przełożony tego zgromadzenia ma przywilej mianowania świeckich stróżów Grobu Chrystusowego. Ci mają prawo nosić podobny strój.

Odpusty:

– w święto Grobu Bożego, to jest w sobotę przed trzecią niedzielą wielkanocną;

– 15 lipca, w rocznicę konsekracji kościoła.

Informacje szczegółowe

• Adres: Miechów, ul. Warszawska 1, 32-200, woj. małopolskie
• Telefon: 41 383 13 78, 786 856 160
• E-mail: miechow@kielce.opoka.org.pl
• WWW: http://www.bazylikamiechow.pl/

Mapa

Parafia Grobu Bożego w Miechowie ( 778033991 )

Świątynia po dokonanej kasacie klasztoru przekazana została dożywotnio Księdzu Tomaszowi Nowińskiemu. Następnie w latach 1830-1854 obowiązki tutejszego duszpasterza objął Ksiądz Baltazar Chwalikiewicz, miechowita. Od tego czasu, po dziś dzień duszpasterstwo w parafii Grobu Bożego w Miechowie prowadzą Księża świeccy.

Informacje szczegółowe

• Telefon: +48 786 856 160, +48 530 766 522
• E-mail: kancelaria.parafiamiechow@gmail.com
• WWW: http://www.parafiamiechow.pl/

Kontakt z Organizatorem

• Telefon: +48 786 856 160, +48 530 766 522
• E-mail: kancelaria.parafiamiechow@gmail.com